Arnhem werkt in de Groene Metropoolregio samen aan maatschappelijke opgaven die om een regionale aanpak vragen

Doel:	Samen met de regio - Arnhem speelt een relevante en betekenisvolle rol in de regionale, landelijke en grensoverschrijdende netwerken
Arnhem werkt in 2024 samen met de andere 17 gemeenten in de Groene Metropoolregio consistent door aan vijf regionale opgaven die om een gezamenlijke aanpak vragen. De regionale agenda 2023-2024 vormt hierbij opnieuw de leidraad. Onze gemeenteraad heeft in december 2022 op alle vijf de opgaven van deze tweejarige agenda ingetekend. De regionale agenda 2023-2024 is voor het jaar 2024 ongewijzigd gebleven. Meer informatie over de opbouw en dekking van de inwonersbijdrage (€ 8,55 in 2024) is opgenomen in het raadsvoorstel Zienswijze Jaarverslag 2022 en Begroting 2024 van de Groene Metropoolregio. De regionale agenda sluit aan en geeft mede uitvoering aan de eigen Arnhemse ambities, onder meer: versnellen energietransitie, voldoende woningen, fietsbereikbaarheid, duurzame mobiliteit, het passend maken van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt (regionale human capital agenda), een circulaire economie, stimuleren midden- en klein bedrijf, behoud van groene leefomgeving en erfgoed, toegankelijk en breder cultuuraanbod. De resultaten landen in onze stad, bij onze inwoners. De regionale agenda zorgt ervoor dat de regio een stevige partner is in de samenwerking met provincie, Rijk, Europa en anderen en een krachtiger lobby kan voeren. De sterkere positie die beoogd was bij de oprichting van de Groene Metropoolregio begint zich steeds sterker te manifesteren en ook letterlijk uit te betalen. In 2024 zal de GMR een vierjarige regionale agenda opstellen voor 2025-2028. Met de gemeenteraden van de 18 gemeenten in de regio is afgesproken om vanaf 2024 steeds in het midden van de raadsperiode een vierjarige agenda op te stellen. In de opgave verbonden regio werkt Arnhem samen met de regiogemeenten door aan betere en duurzame verbindingen en vervoersmogelijkheden in en rond de stad, bijvoorbeeld het realiseren van een beter regionaal fietspadennetwerk; ook aan goede verbindingen voor spoor- en wegvervoer (onder andere A12-corridor, spoorcorridor Utrecht-Arnhem-Duitsland). In regioverband wordt gelobbyd en gewerkt aan goede afspraken met het Rijk hierover. Samen met de provincie wordt in 2024 gewerkt aan de realisatie van een regionaal mobiliteitsplan. Hier ligt ook een verbinding met de regionale opgave groene groeiregio. Vanuit de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) werkt het Rijk met Woondeals en Verstedelijkingsstrategieën. Ook binnen de Groene groeiregio zijn deze twee met elkaar verbonden. Binnen deze opgave wordt via de Woondeal Arnhem-Nijmegen samengewerkt aan de woningbouwopgave. De Woondeal richt zich op de versnelling van de woningbouw om zo de grote woningbehoefte in onze regio te verlichten. De Verstedelijkingsstrategie Arnhem Nijmegen Foodvalley (ANF) richt zich op een goede ruimtelijke inpassing van woon- en werklocaties tot 2040, bijbehorende infrastructuur en natuur en leefomgeving. Binnen de opgave productieve regio werkt Arnhem samen met de regiogemeenten, kennisinstellingen en bedrijfsleven aan meer banen, aan een betere aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. In 2024 wordt met bedrijfsleven en kennisinstellingen verder uitvoering gegeven aan het Human Capital Akkoord, dat zich richt op arbeidsmarktvraagstukken. De opgave richt zich ook op het verbeteren en verduurzamen van de werklocaties en het stimuleren van het ondernemerschap in het MKB. Met gemeenten worden verder in het komende jaar afspraken gemaakt in het Regionaal Programma Werklocaties (RPW), waarbij wordt toegewerkt naar een nieuw RPW op 1 januari 2025. Versterking van de internationale clusters Energy, Health en Hightech blijft een belangrijk speerpunt om vanuit de regionale agenda aan te werken. De Economic Board levert hier een bijdrage aan door ondernemerschap, innovaties en kennis bij elkaar te brengen en ook financiering te realiseren vanuit marktpartijen. Met de opgave circulaire regio voeren we een deel van onze duurzaamheidsopgave gezamenlijk uit met de regiogemeenten, onder andere via de Regionale energiestrategie (RES). Het speerpunt circulaire bouw en infrastructuur draagt bij aan de Arnhemse ambities op het gebied van circulaire woningbouw, alles circulair aanbesteden en het ontwikkelen van een regionaal ecosysteem om dit te faciliteren. Ook bij de speerpunten circulaire economie, water en klimaatadaptatie sluiten de doelen en activiteiten goed aan bij het Arnhemse uitvoeringsprogramma. De opgave ontspannen regio herbergt onder andere de samenwerking op het gebied van duurzaam toerisme. Voor Arnhem zit hier de winst in betere afstemming met uitvoeringsorganisaties en de doorontwikkeling van het routesysteem in de regio. Het speerpunt groenblauw raamwerk draagt bij aan een belangrijke ambitie van de regio, namelijk de (stedelijke) groei in goede balans te houden met een aantrekkelijke en prettige leefomgeving en een gezonde natuur. De relatie met de opgave groene groeiregio is hierin belangrijk. Het speerpunt bruisende binnensteden en krachtige kernen is nog in ontwikkeling blijft zich richten op een sterk en complementair aanbod van voorzieningen in de binnensteden en kernen. De GMR, The Economic Board en de provincie Gelderland hebben in augustus 2023 een Regio Deal afgesloten met het Rijk en zullen hier vanaf 2024 gezamenlijk uitvoering aan geven. De Regio Deal is vanuit de agenda’s van de drie partners opgebouwd langs de programmalijnen: gezond leven, toekomstbestendig wonen, sterke bedrijvigheid, werkende arbeidsmarkt, grenzeloos samenwerken en wijk- en dorpsgericht werken. De inzet is om op deze thema’s transities te stimuleren, door, complementair aan al geplande investeringen, vernieuwende oplossingen te ontwikkelen, de uitvoeringskracht te versterken en initiatieven te versnellen, verbinden en op te schalen. Er wordt geen generieke cofinanciering voor de Regio Deal als geheel (bijvoorbeeld bepaald bedrag per inwoner of gemeente) gevraagd. De basiskosten (regiobureau) Groene Metropoolregio zijn opgenomen in dit begrotingsprogramma. De middelen die de uitvoering van de regionale agenda met zich meebrengt worden gepresenteerd in de betreffende begrotingsprogramma’s.

Arnhem werkt in 2024 samen met de andere 17 gemeenten in de Groene Metropoolregio consistent door aan vijf regionale opgaven die om een gezamenlijke aanpak vragen. De regionale agenda 2023-2024 vormt hierbij opnieuw de leidraad. Onze gemeenteraad heeft in december 2022 op alle vijf de opgaven van deze tweejarige agenda ingetekend. De regionale agenda 2023-2024 is voor het jaar 2024 ongewijzigd gebleven. Meer informatie over de opbouw en dekking van de inwonersbijdrage (€ 8,55 in 2024) is opgenomen in het raadsvoorstel Zienswijze Jaarverslag 2022 en Begroting 2024 van de Groene Metropoolregio.

De regionale agenda sluit aan en geeft mede uitvoering aan de eigen Arnhemse ambities, onder meer: versnellen energietransitie, voldoende woningen, fietsbereikbaarheid, duurzame mobiliteit, het passend maken van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt (regionale human capital agenda), een circulaire economie, stimuleren midden- en klein bedrijf, behoud van groene leefomgeving en erfgoed, toegankelijk en breder cultuuraanbod. De resultaten landen in onze stad, bij onze inwoners. De regionale agenda zorgt ervoor dat de regio een stevige partner is in de samenwerking met provincie, Rijk, Europa en anderen en een krachtiger lobby kan voeren. De sterkere positie die beoogd was bij de oprichting van de Groene Metropoolregio begint zich steeds sterker te manifesteren en ook letterlijk uit te betalen.
In 2024 zal de GMR een vierjarige regionale agenda opstellen voor 2025-2028. Met de gemeenteraden van de 18 gemeenten in de regio is afgesproken om vanaf 2024 steeds in het midden van de raadsperiode een vierjarige agenda op te stellen.

In de opgave verbonden regio werkt Arnhem samen met de regiogemeenten door aan betere en duurzame verbindingen en vervoersmogelijkheden in en rond de stad, bijvoorbeeld het realiseren van een beter regionaal fietspadennetwerk; ook aan goede verbindingen voor spoor- en wegvervoer (onder andere A12-corridor, spoorcorridor Utrecht-Arnhem-Duitsland). In regioverband wordt gelobbyd en gewerkt aan goede afspraken met het Rijk hierover. Samen met de provincie wordt in 2024 gewerkt aan de realisatie van een regionaal mobiliteitsplan.

Hier ligt ook een verbinding met de regionale opgave groene groeiregio. Vanuit de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) werkt het Rijk met Woondeals en Verstedelijkingsstrategieën. Ook binnen de Groene groeiregio zijn deze twee met elkaar verbonden. Binnen deze opgave wordt via de Woondeal Arnhem-Nijmegen samengewerkt aan de woningbouwopgave. De Woondeal richt zich op de versnelling van de woningbouw om zo de grote woningbehoefte in onze regio te verlichten. De Verstedelijkingsstrategie Arnhem Nijmegen Foodvalley (ANF) richt zich op een goede ruimtelijke inpassing van woon- en werklocaties tot 2040, bijbehorende infrastructuur en natuur en leefomgeving.

Binnen de opgave productieve regio werkt Arnhem samen met de regiogemeenten, kennisinstellingen en bedrijfsleven aan meer banen, aan een betere aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. In 2024 wordt met bedrijfsleven en kennisinstellingen verder uitvoering gegeven aan het Human Capital Akkoord, dat zich richt op arbeidsmarktvraagstukken. De opgave richt zich ook op het verbeteren en verduurzamen van de werklocaties en het stimuleren van het ondernemerschap in het MKB. Met gemeenten worden verder in het komende jaar afspraken gemaakt in het Regionaal Programma Werklocaties (RPW), waarbij wordt toegewerkt naar een nieuw RPW op 1 januari 2025. Versterking van de internationale clusters Energy, Health en Hightech blijft een belangrijk speerpunt om vanuit de regionale agenda aan te werken. De Economic Board levert hier een bijdrage aan door ondernemerschap, innovaties en kennis bij elkaar te brengen en ook financiering te realiseren vanuit marktpartijen.

Met de opgave circulaire regio voeren we een deel van onze duurzaamheidsopgave gezamenlijk uit met de regiogemeenten, onder andere via de Regionale energiestrategie (RES). Het speerpunt circulaire bouw en infrastructuur draagt bij aan de Arnhemse ambities op het gebied van circulaire woningbouw, alles circulair aanbesteden en het ontwikkelen van een regionaal ecosysteem om dit te faciliteren. Ook bij de speerpunten circulaire economie, water en klimaatadaptatie sluiten de doelen en activiteiten goed aan bij het Arnhemse uitvoeringsprogramma.

De opgave ontspannen regio herbergt onder andere de samenwerking op het gebied van duurzaam toerisme. Voor Arnhem zit hier de winst in betere afstemming met uitvoeringsorganisaties en de doorontwikkeling van het routesysteem in de regio. Het speerpunt groenblauw raamwerk draagt bij aan een belangrijke ambitie van de regio, namelijk de (stedelijke) groei in goede balans te houden met een aantrekkelijke en prettige leefomgeving en een gezonde natuur. De relatie met de opgave groene groeiregio is hierin belangrijk. Het speerpunt bruisende binnensteden en krachtige kernen is nog in ontwikkeling blijft zich richten op een sterk en complementair aanbod van voorzieningen in de binnensteden en kernen.

De GMR, The Economic Board en de provincie Gelderland hebben in augustus 2023 een Regio Deal afgesloten met het Rijk en zullen hier vanaf 2024 gezamenlijk uitvoering aan geven. De Regio Deal is vanuit de agenda’s van de drie partners opgebouwd langs de programmalijnen: gezond leven, toekomstbestendig wonen, sterke bedrijvigheid, werkende arbeidsmarkt, grenzeloos samenwerken en wijk- en dorpsgericht werken. De inzet is om op deze thema’s transities te stimuleren, door, complementair aan al geplande investeringen, vernieuwende oplossingen te ontwikkelen, de uitvoeringskracht te versterken en initiatieven te versnellen, verbinden en op te schalen. Er wordt geen generieke cofinanciering voor de Regio Deal als geheel (bijvoorbeeld bepaald bedrag per inwoner of gemeente) gevraagd.

De basiskosten (regiobureau) Groene Metropoolregio zijn opgenomen in dit begrotingsprogramma. De middelen die de uitvoering van de regionale agenda met zich meebrengt worden gepresenteerd in de betreffende begrotingsprogramma’s.