Toelichting

Lasten
De lasten voor 2024 zijn begroot op € 49,1 miljoen. Dit is opgebouwd uit:

kosten van jaarschijf 2024 voor de bouwgronden in exploitatie (BIE), waaronder civiele werken, plankosten, verwerving- en rentekosten: € 30,7 miljoen (inclusief overboeking van het onderhanden werk ultimo 2024 naar de balans);
kosten van de Omgevingsdienst Regio Arnhem (ODRA) : € 7,0 miljoen;
kosten civiele werken en plankosten van jaarschijf 2024 op de overige meerjarige projecten en anterieure overeenkomsten: € 3,4 miljoen;
extra budget voor sanering grond en herinrichting woonwagenkamp Bethaniënstraat: € 2,5 miljoen;
kosten voor de ambtelijke capaciteit voor dit programma: € 2,2 miljoen;
kosten voor de verstedelijkingsopgave € 0,8 miljoen, voor het op niveau brengen van de organisatiecapaciteit om te komen tot een verstedelijkingsstrategie en uitvoering van diverse gebiedsontwikkelingen;
kosten voor bodembeheer: € 0,6 miljoen;
overige lasten: € 1,9 miljoen.

De lasten dalen in 2024 ten opzichte van 2023 met € 15,8 miljoen. De daling zit voor € 12,2 op de bouwgronden in exploitatie en de overige meerjarige projecten. Dit heeft te maken met de fasering binnen de projecten, waarbij de uitgaven de planning binnen de projecten volgen (zie ook de daling van de baten die hier tegenover staan). Verder zijn in 2023 een aantal tijdelijke of eenmalige budgetten ten bedrage van € 3,0 miljoen begroot die in 2024 niet terugkomen. De belangrijkste onderdelen hierin zijn de invoering van de omgevingswet en de visie Nieuwe Haven.

Baten
De baten voor 2024 zijn in totaal begroot op € 39,7 miljoen. Dit is opgebouwd uit:

verkopen en bijdragen voor bouwgronden in exploitatie (BIE): € 30,7 miljoen;
baten uit bouwvergunningen en andere leges € 4,0 miljoen;
bijdragen en overige baten op de overige meerjarige projecten en anterieure overeenkomsten; € 2,8 miljoen;
canons erfpachten € 1,5 miljoen;
overige baten € 0,7 miljoen.

De baten dalen in 2024 ten opzichte van 2023 met € 12,6 miljoen. Dit wordt voor € 12,8 miljoen veroorzaakt door een daling op de bouwgronden in exploitatie en de overige meerjarige projecten (hier staat een daling op de lasten tegenover). Dit heeft te maken met de fasering binnen de projecten. De baten stijgen met het resultaat op af te sluiten bouwgronden in exploitatie met € 0,5.

Toevoegingen aan reserves
De totale dotatie aan de reserves bedraagt in 2024 € 25,1 miljoen en bestaat uit:

€ 23,0 miljoen voor de vorming van de bestemmingsreserve Spoorzone Oost;
€ 1,0 miljoen aan de BR Kapitaallasten in verband met de gebiedsontwikkeling Kronenburg (zie toelichting onder Onttrekkingen);

€ 0,5 miljoen aan de BR Grondexploitatie met het voordeel uit af te sluiten BIE's;
€ 0,5 miljoen aan de BR Voorstudies vanwege de verstedelijkingsopgave en een toenemend aantal initiatieven voor nieuwe ontwikkelingen;
€ 0,1 miljoen overige.

In 2024 is de totale dotatie € 13,7 miljoen hoger ten opzichte van 2023. In dat jaar was de dotatie € 11,4 waarvan eenmalig € 10,0 miljoen voor de vorming van de BR Stadsontwikkelingsfonds en € 1,4 miljoen aan de BR Gebiedsontwikkeling Kronenburg.

Onttrekkingen aan reserves
De totale onttrekking aan de reserves bedraagt in 2024 € 12,3 miljoen en bestaat uit:

€ 11,0 miljoen uit de reserves BR Stadsontwikkelingsfonds (€ 9,5), de BR Gebiedsontwikkeling Kronenburg (€ 1,1) en BR Zuidelijke Binnenstad (€ 0,4) voor de vorming van de BR Spoorzone Oost;
€ 1,1 miljoen uit de BR Gebiedsontwikkeling Kronenburg. Dit wordt aangewend voor de dotatie aan de BR Kapitaallasten voor dekking van kapitaallasten van investeringen die worden gedaan in deze gebiedsontwikkeling;
€ 0,3 miljoen uit de BR Stadsontwikkelingsfonds en is bestemd voor het aanvullend budget flexwonen Merwedestraat (zie lasten).

In 2024 is de totale onttrekking € 0,8 miljoen hoger ten opzichte van 2023. In dat jaar was de onttrekking € 12,6 miljoen waarvan:

€ 5,6 miljoen aan de BR Grondexploitatie als gedeeltelijke dekking voor de vorming van de BR Stadsontwikkelingsfonds;
€ 5,3 miljoen aan de bestemmingsreserve Taakmutaties voor eenmalig naar 2023 doorgeschoven budgetten voor onder meer de omgevingswet en het woonwagenkamp Bethaniënstraat;
€ 1,4 miljoen aan de bestemmingsreserve Groot onderhoud openbare ruimte als voeding van de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling Kronenburg.

Verloop lasten en baten in de jaren na 2024
In de jaren na 2024 dalen zowel de lasten als baten sterk. Zo dalen de lasten in 2026 ten opzichte van 2025 met € 14,8 miljoen en nog eens met € 8,8 miljoen in 2027. Dit heeft hoofdzakelijk te maken met de bouwgronden in exploitatie (BIE's) en overige projecten waarin de uitgaven in de toekomst gaan dalen door het afnemen van de werkzaamheden. Hiertegenover staat een gelijke daling op de baten, omdat ook de baten op de projecten afnemen en het saldo op de lopende projecten uiteindelijk met het onderhanden werk verrekend worden. Een andere oorzaak op het verloop van de baten is de mutatie op het resultaat van de afgesloten BIE's. Dit resultaat hangt af van hoeveel projecten met welk resultaat worden afgesloten. De baten uit de afgesloten BIE's zijn voor de jaren 2024 tot en met 2027 respectievelijk € 0,5, € 2,3, € 7,4 en € 5,5 miljoen. De mutatie in de jaren leidt ook tot een gelijk verloop op de dotatie van dit resultaat aan de BR Grondexploitatie.